เม็ดขัดและเบอร์ของ กระดาษทราย สำคัญอย่างไร และใช้ต่างกันอย่างไร?

หากพูดถึงอุปกรณ์ที่ใช้ในงานช่าง งานศิลปะ งานตกแต่ง และงานซ่อมบำรุงทุกประเภท กระดาษทรายถือเป็นอุปกรณ์พื้นฐานที่มีบทบาทสำคัญซึ่งครอบคุมงานหลายด้าน ตั้งแต่งานขัดไม้ ขัดโลหะ ไปจนถึงพลาสติก และอื่น ๆ อีกมาก กระดาษทรายมีประโยชน์ใช้สอยที่หลากลาย ไม่ว่าจะเป็นการขัดไม้ให้เรียบ การขัดคราบขัดรอยออกจากวัตถุให้ดูใหม่ การเตรียมพื้นผิวสำหรับทาสี ไปจนถึงการตกแต่งให้ผิวเนียนละเอียดและเงางาม กระดาษทรายที่ดูเหมือน ๆ กัน จริง ๆ แล้วมีหลายชนิดซึ่งเราจะมาเจาะลึกในเรื่องของวัสดุที่ใช้สำหรับเม็ดขัดและกระดาษทรายแต่ละเบอร์ที่แบ่งตามความเรียบความหยาบซึ่งเหมาะกับการใช้งานที่ต่างกัน ในบทความนี้เราจะมาดูความแตกต่างด้านนี้ของกระดาษทรายกัน พร้อมการเลือกใช้อย่างถูกต้อง เพื่อให้ได้งานที่มีประสิทธิภาพและละเอียดสวยงามมากที่สุด

ในกระดาษทรายมีอะไรบ้าง ?

กระดาษทรายประกอบด้วย เม็ดขัด (Abrasive Grit) ซึ่งเป็นส่วนที่ทำหน้าที่ขัดถู ไม่ได้เป็นทรายจริง ๆ แต่มีลักษณะคล้ายทรายเพราะเป็นเม็ดขนาดเล็กที่มีความคม ละเอียด และทนทาน ทำหน้าที่ขัดถูพื้นผิววัสดุ ส่วนมากทำจากวัสดุสังเคราะห์ หรือแร่ธรรมชาติ เช่น อะลูมิเนียมออกไซด์ ซิลิคอนคาร์ไบด์ การ์เนต หรือเซรามิก โดยเลือกใช้ตามความเหมาะสมของงาน นอกจากนี้ยังมีวัสดุรองพื้น (Backing Material) ที่ทำจากกระดาษ ผ้า ฟองน้ำ ไฟเบอร์ หรือตาข่าย เพื่อรองรับเม็ดขัดและเพิ่มความยืดหยุ่นและความแข็งแรง กาวหรือสารยึดติด (Adhesive Bond) เช่น กาวธรรมชาติหรือเรซิน ที่ใช้เพื่อยึดเม็ดขัดเข้ากับแผ่นรอง บางชนิดมีการเคลือบพิเศษเพื่อป้องกันฝุ่นหรือน้ำมันสำหรับงานขัดเปียก ทั้งหมดนี้ทำให้กระดาษทรายเป็นอุปกรณ์ที่ใช้ขัดวัสดุได้หลายประเภทตามความต้องการ

กระดาษทรายแบ่งตามชนิดของ “ทราย”

กระดาษทรายมีหลายชนิดผลิตจากวัสดุที่แตกต่างกัน และใช้งานได้แตกต่างกันตามวัสดุของเม็ดขัด ซึ่งสามารถแบ่งชนิดของกระดาษทรายออกได้ดังนี้ 

1. กระดาษทรายอลูมิเนียมออกไซด์ (Aluminium Oxide)

เป็นชนิดที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในงานขัดทั่วไป เนื่องด้วยความทนทานและประสิทธิภาพของผงอะลูมิเนียมออกไซด์ที่ใช้สำหรับเม็ดขัด ซึ่งสามารถคงความคมได้นาน จึงเหมาะสำหรับงานขัดทั้งไม้และโลหะ เช่น การลบรอยขีดข่วนเล็กๆ บนผิวไม้ หรือการขัดผิวโลหะก่อนการเคลือบสี จุดเด่นของกระดาษทรายแบบนี้คือสามารถใช้งานได้ทั้งแบบแห้งและแบบน้ำ แต่หากต้องการประสิทธิภาพสูงสุด ควรใช้งานในลักษณะงานแห้งเพื่อป้องกันการสึกหรอเร็ว

2. กระดาษทรายซิลิคอนคาร์ไบด์ (Silicon Carbide)

เป็นชนิดที่ออกแบบมาให้มีความแข็งแรงและคมเป็นพิเศษ เหมาะสำหรับการขัดวัสดุที่มีความแข็ง เช่น โลหะ แก้ว และพลาสติก กระดาษทรายชนิดนี้สามารถใช้ในการขัดเปียกได้ดี ซึ่งช่วยลดฝุ่นและเพิ่มความเรียบเนียนของผิวงาน ตัวอย่างการใช้งานที่เห็นได้บ่อยคือ การขัดสีรถยนต์ก่อนพ่นสีใหม่ หรือการขัดกระจกเพื่อปรับสภาพผิว นอกจากนี้ ซิลิคอนคาร์ไบด์ยังเหมาะสำหรับการขัดพลาสติกที่ต้องการความปราณีต เช่น งานโมเดลหรืองาน DIY

3. กระดาษทรายเซรามิก (Ceramic)

เป็นหนึ่งในตัวเลือกที่แข็งแรงและทนทานที่สุด ถูกออกแบบมาเพื่อรองรับงานหนัก เช่น การขัดเหล็กแข็งหรือวัสดุโลหะที่มีความทนทานสูง เซรามิกที่ใช้ในกระดาษทรายมีความคมและไม่แตกง่าย ทำให้สามารถใช้งานได้ต่อเนื่องเป็นเวลานานโดยไม่เสียประสิทธิภาพ กระดาษทรายชนิดนี้มักพบในงานอุตสาหกรรมหนัก เช่น การขัดชิ้นส่วนยานยนต์ หรือการขัดโลหะที่ต้องการความละเอียดสูง

4. กระดาษทรายการ์เนต (Garnet)

เม็ดขัดทำจากแร่หินโกเมน (Garnet) เป็นชนิดที่ทนทานน้อยที่สุดแต่มีความคมและความละเอียดที่เหมาะสำหรับงานขัดไม้ทั่วไป หรืองานเบา ๆ ที่ใช้มือขัด วัสดุการ์เนตมีความยืดหยุ่นและให้ผลลัพธ์ที่นุ่มนวลต่อพื้นผิว เหมาะสำหรับการขัดตกแต่งไม้ เช่น การขัดเฟอร์นิเจอร์ก่อนทาสี หรือการขัดของตกแต่งขนาดเล็กในงานศิลปะ จุดเด่นของกระดาษทรายชนิดนี้คือราคาประหยัด เหมาะสำหรับงานที่ไม่ต้องการความทนทานสูง อย่างไรก็ตามในยุคปัจจุบัน ไม่ค่อยมีการใช้กระดาษทรายการ์เนตกันเท่าไหร่นัก เนื่องจากกระดาษทรายเซรามิคเข้ามาแทนที่ แล้วมีประสิทธิภาพการขัดใกล้เคียงกัน

5. กระดาษทรายเซอร์โคเนีย อลูมินา (Zirconia Alumina )

เป็นกระดาษทรายที่มีเม็ดขัดทำจากส่วนผสมของอะลูมิเนียมออกไซด์และเซอร์โคเนียม มีคุณสมบัติเด่นเรื่องความแข็งแรงและการลับคมตัวเอง (Self-Sharpening) ที่ช่วยรักษาความคมได้นาน ทำให้เหมาะสำหรับงานขัดโลหะที่แข็ง เช่น เหล็กกล้า สแตนเลส หรือวัสดุที่มีความทนทานสูง โดยสามารถใช้งานได้ทั้งแบบขัดแห้งและขัดเปียก กระดาษทรายชนิดนี้ยังมีความทนทานต่อแรงกดและการใช้งานต่อเนื่อง 

กระดาษทรายแบ่งตามเบอร์หรือความหยาบ (Grit Size)

เบอร์ของกระดาษทรายมีบทบาทสำคัญในการกำหนดความหยาบหรือละเอียดของผิวที่ต้องการขัด โดยค่าเบอร์ยิ่งต่ำ เม็ดขัดยิ่งหยาบและเหมาะกับการขัดหรือลอกวัสดุ เช่นขัดสีเก่าบนไม้ออกให้หมดเพื่อทาสีใหม่ ในขณะที่เบอร์สูงจะมีความละเอียดมากขึ้น

1. เบอร์หยาบ (40-60)

เหมาะสำหรับการขัดลอกวัสดุชั้นหนา เช่น การลอกสีเก่าบนไม้หรือขจัดสนิมที่ฝังลึกบนโลหะ กระดาษทรายเบอร์หยาบช่วยให้สามารถจัดการกับพื้นผิวปัญหาหนักได้อย่างรวดเร็ว

2. เบอร์กลาง (80-120)

เหมาะสำหรับการเตรียมผิวงาน เช่น การปรับพื้นผิวไม้ให้เรียบก่อนการเคลือบ หรือการลบรอยขีดข่วนเล็กน้อยบนวัสดุ

3. เบอร์ละเอียด (180-240)

เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความละเอียดมากขึ้น เช่น การขัดเฟอร์นิเจอร์ไม้ก่อนทาแล็กเกอร์ หรือการขัดโลหะเพื่อเตรียมผิวสำหรับงานตกแต่ง

4. เบอร์ละเอียดมาก (320 ขึ้นไป)

เบอร์ที่สูงกว่า 320 ขึ้นไป เหมาะสำหรับการขัดเงาและการตกแต่งชิ้นงานเพิ่มเติม เช่น การขัดผิวโลหะให้เงางาม หรือการขัดไม้หลังเคลือบเงา

การเลือกเบอร์กระดาษทรายที่เหมาะสมจะช่วยได้ผลลัพธ์ตามที่ต้องการ เช่น หากใช้เบอร์หยาบเกินไปในงานตกแต่งที่เน้นความละเอียด อาจทำให้ผิวของวัสดุเสียหาย หรือหากใช้เบอร์ละเอียดในงานลอกวัสดุ ก็อาจเสียเวลาในการขัดมากเกินไป

เลือกกระดาษทรายให้เหมาะสมกับงาน

งานไม้

งานไม้เป็นงานที่ต้องการความละเอียดอ่อนในบางขั้นตอน อาจมีหลายขั้นตอนที่ต้องใช้กระดาษทราย โดยต้องปรับเปลี่ยนตามลักษณะงาน เช่น ใช้เบอร์หยาบ (40-60) เพื่อลอกสีเก่าหรือลบรอยขรุขระของไม้ดิบ เบอร์กลาง (120-180) สำหรับปรับผิวให้เรียบก่อนเคลือบ และเบอร์ละเอียด (240-400) เมื่อต้องการขัดตกแต่งและเตรียมผิวสำหรับเคลือบเงา กระดาษทรายที่นิยมใช้ในงานไม้คือแบบอะลูมิเนียมออกไซด์ หรือการ์เนต เนื่องจากเป็นกระดาษทรายที่เหมาะสำหรับผิวที่เรียบเนียนและไม่ขูดลึกจนเกินไป

งานโลหะ

โลหะส่วนใหญ่ต้องใช้กระดาษทรายที่แข็งแรง เช่น ซิลิคอนคาร์ไบด์ เซอร์โคเนีย อลูมินา หรือเซรามิก ใช้เบอร์หยาบ (40-60) เพื่อลบรอยเชื่อมสนิม หรือสีโลหะเก่า  เบอร์ละเอียด (180-240) ใช้ในการขัดตกแต่งพื้นผิวเพื่อเตรียมพ่นสี การขัดโลหะควรใช้กระดาษทรายน้ำเพื่อลดความร้อนสะสมและช่วยลดการสึกของกระดาษทราย

งานขัดรถยนต์

การขัดสีรถยนต์ต้องการความปราณีตและการขัดที่ละเอียด ใช้กระดาษทรายแบบขัดเปียก (Wet Sandpaper) เช่นซิลิคอนคาร์ไบด์ เริ่มจาก เบอร์กลาง (120-240) สำหรับลบรอยลึก และปิดท้ายด้วย เบอร์ละเอียดมาก (400-1000) เพื่อขัดตกแต่งและทำให้ผิวเรียบ

สรุป

กระดาษทรายไม่ได้มีเพียงความแตกต่างในเรื่องของ ความหยาบ-ละเอียด หรือเบอร์กระดาษทรายที่เราคุ้นเคยเท่านั้น แต่ยังแบ่งออกเป็นหลายชนิดที่มีคุณสมบัติพิเศษ เพื่อให้เหมาะกับวัสดุและประเภทของงานที่ต่างกัน เช่น กระดาษทรายอะลูมิเนียมออกไซด์เหมาะสำหรับงานไม้และโลหะทั่วไป ขณะที่ซิลิคอนคาร์ไบด์เหมาะกับงานละเอียดหรือโลหะที่แข็งแรงกว่า การเลือกชนิดกระดาษทรายที่เหมาะสม ไม่ว่าจะเป็นแบบแผ่น แบบสามเหลี่ยม หรือแบบกลม และเลือกวัสดุที่ใช้ทำเม็ดขัดให้ตรงกับงาน เช่น งานไม้ งานโลหะ หรืองานขัดเงา จะช่วยให้ผู้ใช้ขัดพื้นผิวได้เรียบเนียน ประหยัดแรงและเวลา ลดความเสียหายต่อวัสดุ และเพิ่มคุณภาพของผลงานให้ออกมาสวยงามยิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยให้การใช้งานกระดาษทรายมีประสิทธิภาพสูงสุดและคุ้มค่ากับการลงทุนอีกด้วย การรู้จักเลือกใช้กระดาษทรายจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้ามในทุกงานขัด