สำหรับคนที่เป็นไบเกอร์ มอเตอร์ไซค์เป็นมากกว่ายานพาหนะที่ใช้ในการขับขี่ เป็นเหมือนเพื่อนร่วมทางคนนึงที่เดินทางไปเจอะเจอสิ่งต่างๆ ด้วยกัน จึงไม่แปลกที่เหล่าไบเกอร์จะใช้เวลาส่วนหนึ่งอยู่กับมอเตอร์ไซค์ในการซ่อมและบำรุงรักษา เพื่อให้เพื่อนคู่ใจนั้นอยู่ในสภาพที่ดีที่สุด
แต่ไม่ต้องถึงกับเป็นไบเกอร์ที่ขับรถบิ๊กไบค์ หากคุณเป็นคนหนึ่งที่ชอบมอเตอร์ไซค์ ที่ต้องการเรียนรู้ในการซ่อมและบำรุงรักษามอเตอร์ไซค์ด้วยตัวเอง สิ่งหนึ่งที่คุณจะต้องการคือ เครื่องมือช่าง ที่จะใช้กับมอเตอไซค์ โดยในบทความนี้จะบอกกับคุณว่า เครื่องมือช่าง ที่ว่านี้ควรมีอะไรบ้าง รวมถึงบอกวิธีการเลือกซื้อ หลักการทำงาน และการใช้งานของบางเครื่องมือคร่าวๆ ด้วย
เพียงแค่มี เครื่องมือช่าง ที่ใช้กับมอเตอร์ไซค์ บวกกับเรียนรู้วิธีใช้งาน คุณก็จะสามารถซ่อมและบำรุงรักษามอเตอร์ไซค์อย่างง่ายได้ เช่น การเปลี่ยนยาง เปลี่ยนน้ำมันเครื่อง ปรับโซ่หรือสายพาน เป็นต้น ซึ่งจะช่วยให้คุณสามารถประหยัดเวลาและค่าใช้จ่ายได้เป็นอย่างมาก ไม่จำเป็นต้องนำรถเข้าร้านหรือศูนย์ซ่อมบ่อยๆ แม้จะเสียเงินในช่วยแรกเยอะหน่อย แต่การซื้อ เครื่องมือช่าง จะเป็นการลงทุนระยะยาว ถ้าให้ดีควรเลือกเป็นแบรนด์คุณภาพ เพื่อให้ได้เครื่องมือที่มีประสิทธิภาพและใช้งานได้ยาวนาน งบประมาณของเครื่องมือที่ตั้งไว้แนะนำให้อยู่ในช่วง 3,000 – 10,000 บาท หรืออาจจะมากกว่าก็ได้หากคุณมีงบประมาณ หรือมองว่าจะต้องเดินทางและต้องซ่อมมอเตอร์ไซค์บ่อย อย่างไรก็ตาม คุณไม่จำเป็นต้องซื้อเครื่องมือทั้งหมดในทีเดียว อาจค่อยๆ เพิ่มทีละชิ้นสองชิ้น ทุกๆ ครั้งที่เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ในการซ่อมและบำรุงรักษา ซึ่งอาจเริ่มที่ 10 เครื่องมือที่จะพูดถึงต่อไปนี้
เครื่องวัดลมยาง
นี่อาจเป็นเครื่องมือที่สำคัญที่สุดสำหรับมอเตอร์ไซค์เลยก็ว่าได้ การใช้เครื่องวัดลมยางจะทำให้คุณแน่ใจว่า ยางมีแรงดันลมที่พอดี ให้วิ่งบนถนนได้อย่างราบรื่น รองรับการเร่งและการเบรคที่จะเกิดขึ้นตลอดเวลาขณะการขับขี่ มีเครื่องวัดลมยางหลายแบบที่หาซื้อได้ในตลาด แบบอนาล็อกและแบบดิจิตอล ที่สามารถวัดได้อย่างแม่นยำ คุณไม่จำเป็นต้องซื้อเครื่องวัดลมยางที่ดีและแพงที่สุด แต่ควรซื้อเครื่องวัดลมยางที่เหมาะสมและใช้กับรถได้ดีที่สุด โดยมีสองสามปัจจัยที่ควรพิจารณาเมื่อซื้อเครื่องวัดลมยางใช้กับมอเตอร์ไซค์ ดังนี้
- ความดันลมยางสูงสุดของยางมอเตอร์ไซค์ของคุณอยู่ที่เท่าไหร่?
- มุมและตำแหน่งของวาร์ลที่ใช้ในการเติมลม?
- ถามตัวเองว่า ต้องการใช้เครื่องวัดลมยางที่วัดลมยางได้อย่างเดียวหรือต้องการเครื่องที่สามารถใช้เป็นปั๊มลมใช้เติมลมได้ด้วย?
ลมยางเป็นเรื่องที่ละเลยไม่ได้ ยางที่เติมลมจนแข็งเกินไปหรือถูกปล่อยให้อ่อนเกินไป จะทำให้การควบคุมรถนั้นทำได้ยากขึ้น และอาจนำมาซึ่งอุบัติเหตุ ดังนั้น การมีเครื่องวัดลมยางไว้ใช้เอง คุณก็จะสามารถเช็คลมยางได้แทบตลอด ให้คุณขับขี่ได้อย่างมั่นใจและปลอดภัยยิ่งขึ้น
เครื่องเติมลมยาง หรือ ปั๊มลม
ตัวเลือกที่คุ่มค่าที่สุดคือการซื้อ ปั๊มลม ที่ให้แรงดันพอดีกับความดันสูงสุดของยางมอเตอร์ไซค์คุณ แต่หากคุณมีงบประมาณเหลือ การซื้อปั๊มลมที่ให้แรงดันสูงๆ จะเป็นตัวเลือกที่ดีกว่า เพราะนอกจากจะใช้เติมลมให้กับมอเตอร์ไซค์ได้แล้ว ยังใช้กับ เครื่องมือช่าง ที่ใช้แรงดันลม และเครื่องมือสำหรับยกมอเตอร์ไซค์ได้อีกด้วย
ชุดไขควง
ชุดไขควงอย่างน้อยควรประกอบด้วย ไขควงปากแบน กับ ไขควงปากแฉก มีด้ามจับหรือก้านทั้งแบบยาวและแบบสั้น มีปลายหลายขนาด หากเป็นปลายแม่เหล็กจะดีมาก นอกจากนี้ หากมีไขควงมุมมุมฉาก ก็จะช่วยเพิ่มให้กับการทำงานนั้นยึดหยุ่นมากขึ้น
ตัวยึด สกรู นัท และโบลท์
ในที่นี้จะขอเรียกรวมๆ ว่าตัวยึด มีให้เลือกหลายขนาด ก่อนการซื้อให้ดูก่อนว่า มาตรฐานของตัวยึดที่ใช้กับมอเตอร์ไซต์ของคุณนั้นเป็นแบบใด เป็น Metric หรือ SAE โดย Metric คือระบบการวัดที่บอกขนาดของตัวยึดเป็น มิลลิเมตร ขณะที่ SAE จะบอกเป็น ‘นิ้ว’ ซึ่งแนะนำว่า ไม่ควรใช้แทนกัน เพราะแม้ตัวยึดจากแบบหนึ่งจะมีขนาดใกล้เคียงกับตัวยึดของอีกแบบหนึ่ง แต่นั่นไม่ได้แปลว่าจะใช้แทนกันได้ได้พอดี หากเล็กกว่าก็จะทำให้ยึดได้ไม่แข็งแรง หรือหากใหญ่กว่าก็จะทำให้มีปัญหาตอนขันและชิ้นส่วนของมอเตอร์ไซค์อาจได้รับความเสียหาย
ประแจ
ประแจประเภทหนึ่งที่ใช้งานได้หลากหลาย คือประแจที่มีทั้งปลายเปิดและปลายปิด หรือที่เรียกว่า ประแจแหวนข้างปากตาย ปลายที่เปิดของประแจจะสามารถจับตัดยึดไว้ได้แน่น พร้อมๆ กับถ่ายเทแรงบิดไปที่ด้านข้างของตัวยึด ส่วนปลายที่ปิดจะช่วยให้มีมุมจับตัวยึดได้มากขึ้น ประแจอีกประเภทที่จะใช้บ่อยคือ ประแจแหวนคอ เป็นประแจที่ปลายทั้งสองเป็นปลายปิดยื่นออกคนละด้านของด้ามจับ ใช้ขันและคลายตัวยึดในมุมแคบๆของรถได้ดี นอกจากนี้ยังมีประแจแหวนอีกประเภทหนึ่งที่มีการใช้เฟืองล้อ ซึ่งจะเรียกว่า ประแจแหวนเฟือง หรือ ประแจวงล้อ แม้ไม้ได้ให้ความรู้สึกแข็งแรงขณะใช้งานเหมือนกับประแจสองประเภทก่อนหน้านี้ แต่การมีเฟืองล้อจะทำให้ใช้ทำงานได้ง่ายและรวดเร็วกว่ามาก
อธิบายเพิ่มเติมเกี่ยวกับเฟืองล้อ จะใช้ในประแจแหวนเฟือง และประแจบล็อก ที่จะกล่าวถึงในส่วนถัดไป เพืองล้อจะช่วยให้ขณะทำงาน ไม่ต้องคอยยกประแจเข้าออกเพื่อจัดตำแหน่งของประแจใหม่หลังจากที่หมุนประแจ เช่น ในการขัน เมื่อออกแรงหมุนประแจ เฟืองล้อจะถูกล็อกไว้และตัวยึดจะหมุนตาม แต่เมื่อออกแรงหมุนประแจในทิศทางตรงข้าม เฟืองล้อจะปล่อย ตัวยึดจะไม่หมุนตาม ดังนั้น การใช้ประแจแหวนเฟืองและประแจบล็อกจะอาศัยแค่การหมุนซ้ายและขวาเท่านั้น ซึ่งสะดวกกว่าการต้องคอยยกประแจขึ้นลงเป็นอย่างมาก
เป็นประแจที่ปัจจุบันได้รับความนิยมมากขึ้น เป็น เครื่องมือช่าง ที่ใช้ขันและคลายตัวยึดทำให้รวดเร็ว ใช้ขันตัวยึดที่อยู่ที่แคบๆ ทำงานยากๆ ได้ ภายในชุดประแจบล็อกประกอบด้วยอุปกรณ์ที่สำคัญได้แก่ ลูกบล็อก ตัวต่อลูกบล็อก ข้อต่ออ่อน ด้ามต่อยาว และด้ามขัน โดยลูกบล็อกจะถูกติดติ้งเข้ากับประแจหรือด้ามขันเสียก่อน จึงจะสามารถใช้ทำงานขันได้ ขนาดหัวขับของลูกบล็อกที่ใช้กันทั่วไปคือขนาด ⅜ นิ้ว ซึ่งค่อนข้างครอบคลุมกับงานส่วนใหญ่ ขนาดที่ใช้บ่อยรองลงมาคือ ¼ และ ½ นิ้ว หากคุณไม่ต้องการซื้อลูกบล็อกหลายๆ ขนาด จะซื้อเป็นตัวแปลงลูกบล็อกมาก็ใช้ได้เช่นกัน
ปากของลูกบล็อกจะมีทั้ง แบบหกเหลี่ยม และ แบบเหลี่ยมซ้อน (12 เหลี่ยม) แบบแรกจะจับตรงที่ด้านข้างของตัวยึด ส่วนแบบที่สองจะจับที่มุมของตัวยึดแทน ไม่ว่าจะเป็นแบบไหนก็จะใช้งานได้ดีพอๆ กัน อย่างไรก็ตาม ลูกบล็อกเหลี่ยมซ้อนส่วนใหญ่จะเหมาะกับงานขันเบาๆ ใช้ขันในมุมแคบๆ ได้ดี ส่วนแบบ 6 เหลี่ยมจะใช้ได้ดีกว่าเมื่อเป็นการใช้ขันที่ต้องการแรงบิดมากๆ สำหรับตัวยึดบางประเภท เช่น น็อตล้อ จะมีขนาดใหญ่ว่าลูกบล็อกที่อยู่ในชุดประแจบล็อกพื้นฐานทั่วไป ซึ่งคุณอาจจำเป็นต้องซื้อลูกบล็อกเพิ่มเติมหากจำเป็นต้องใช้
ประแจแอลหกเหลี่ยม
ประแจแอลหกเหลี่ยม เป็น เครื่องมือช่าง ที่ใช้ในการขันนอตที่มีหัวเป็นร่องหกเหลี่ยม เช่นเดียวกับตัวยึดและประแจก่อนหน้านี้ จะมีประแจแอลทั้งมาตรฐาน metric และมาตรฐาน SAE ภายในชุดจะประกอบด้วยประแจแอลหลายขนาดให้เลือกใช้ตามเหมาะสม โดยส่วนใหญ่จะใช้กับงานขันเบาๆ หรือกับงานขันที่มีพื้นที่ในการขันไม่มาก
ประแจถอดไส้กรอง
เมื่อคุณต้องการเปลี่ยนไส้กรองน้ำมัน คุณจำเป็นต้องมีประแจที่เฉพาะกับไส้กรองนั้น ในการเลือกซื้อ ทั้งหมดจะขึ้นอยู่กับมอเตอร์ไซค์ของคุณ ไส้กรองเป็นแบบไหน ตำแหน่งของไส้กรองอยู่ตรงไหน ถึงจะรู้รูปแบบของประแจ โดยประแจที่คุณเลือกอาจเป็นได้ทั้ง แบบร่อง แบบคีม หรือแม้แต่แบบที่เป็นสายรัด
ถาดรองน้ำมันเครื่อง
เลือกถาดรองน้ำมันเครื่องที่สามารถสอดไว้ใต้มอเตอร์ไซค์ มีพื้นที่เหลือให้กับมือของคุณ ให้คุณเปลี่ยนน้ำมันเครื่องได้ และความจุของถาดจะต้องจุได้มากกว่าปริมาณน้ำมันทั้งหมดของมอเตอร์ไซค์
ประแจทอร์ค
ความแน่นของการขันถูกบอกด้วยทอร์ค หรือ แรงบิด มีหน่วยเป็น นิ้ว-ปอน ฟุต-ปอน และ นิวตัน-เมตร เครื่องมือช่าง อย่าง ประแจทอร์คให้คุณสามารถตั้งค่าแรงบิดที่จะใช้ขัน เหมาะสำหรับการขันที่ต้องการความแม่นยำ ให้ได้แรงบิดที่พอดีกับตัวยึดแต่ละตัวของมอเตอร์ไซค์ และเช่นเดียวกับประแจบล็อก ประแจทอร์คมีให้เลือกทั้งหัวขับขนาด ⅜ นิ้ว ¼ นิ้ว และ ½ นิ้ว และสามารถต่อเข้ากับลูกบล็อกได้
สแตนยกมอเตอร์ไซค์
หากคุณเป็นเจ้าของมอเตอร์ไซค์คันใหญ่อย่าง บิ๊กไบค์ คุณคงทราบดีว่ารถจะไม่มีขาตั้งคู่มาให้ สแตนยกมอเตอร์ไซค์จึงมีความสำคัญมากในการให้ล้อของรถลอยและตั้งรถให้ตรง ซึ่งจะช่วยให้การซ่อมและบำรุงรักษาทำได้สะดวกขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการฉีดหล่อลื่นโซ่ ปะยาง หรือล้างรถ สแตนบางตัวสามารถใช้งานกับรถได้ทันที แต่บางตัวอาจต้องการใช้คุณติดตั้งอะแดปเตอร์เข้ากับรถเพิ่ม ดังนั้น ในการเลือกซื้อจึงควรพิจารณาว่าสแตนที่จะซื้อนั้นใช้กับรถได้หรือไม่ พร้อมๆ กับดูวัสดุ ความแข็ง การรับน้ำหนักของสแตนด้วย